Od redakcji 2/2024

el 2 2024  okl internetSzanowni Państwo,

Luty zdominowały dwa ważne wydarzenia dla branży elektroinstalacyjnej i OZE – 31. Targi ŚWIATŁO, 21. Targi ELEKTROTECHNIKA oraz 26. Targi ENEX. Targi ŚWIATŁO i ELEKTROTECHNIKA to ważna platforma kontaktów B2B w Polsce. W tym roku zaprezentowały się na nich 263 firmy. Swoje produkty i rozwiązania zaprezentowali wystawcy z: Bułgarii, Chin, Czech, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Ukrainy oraz Włoch. Z kolei od ponad 25 lat kieleckie Targi ENEX przyciągają firmy mocno stawiające na rozwój branży energetycznej.

Więcej…

Rozdzielnice niskiego napięcia

12Stanowią ważny element każdej instalacji elektrycznej. Umieszczana jest w nich aparatura zabezpieczająca, sterownicza i sygnalizacyjna. Rozdzielnice instaluje się we wnękach w murze, osłonięte od zewnątrz drzwiczkami, oraz w pełnych obudowach przyściennie lub jako urządzenia wolnostojące.

Przepisy i normy

Podstawowym dokumentem prawnym dotyczącym budownictwa jest ustawa Prawo budowlane [1]. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 tej ustawy urządzeniami budowlanymi są urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. W myśl treści ustępu 1 w art. 7 tejże ustawy do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, oraz warunki techniczne ich użytkowania. Ponadto w art. 10. zawarto zapis, zgodnie z którym przy wykonywaniu robót budowlanych można wykorzystywać tylko wyroby spełniające odpowiednie przepisy. Warunki techniczne określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury [2], natomiast źródłem wiedzy technicznej są m.in. Polskie Normy.

W większości przypadków stosuje się rozdzielnice prefabrykowane wytwarzane przez producentów. Oprócz tego oferowane są puste obudowy do indywidualnego zagospodarowania przez wykonawcę instalacji. W myśl przytoczonych zapisów zawartych w Prawie budowlanym producenci obudów oraz gotowych zestawów rozdzielnic zobowiązani są do przestrzegania wytycznych określonych w Polskich Normach. Wytwarzania pustych obudów dotyczy norma PN-EN 62208:2011 [3], natomiast gotowych prefabrykowanych rozdzielnic i sterownic dotyczą poszczególne części normy PN-EN 61439. Część pierwsza [4] zawiera postanowienia ogólne dotyczące wszystkich typów wyrobów, natomiast pozostałe określają wymagania dla rozdzielnic o różnym przeznaczeniu (tablica 1). Rozdzielnice w wykonaniu przeciwwybuchowym muszą natomiast spełniać wymagania zawarte w normie PN-EN 60079-0:2013-03[9].

1W zależności od przeznaczenia obudowy rozdzielnic powinny mieć odpowiednią szczelność zapewniającą ochronę umieszczonej w nich aparatury przed wpływami zewnętrznymi. Warunki te określa inna norma zawierająca tzw. kod IP [10]. Podstawowe wymagania określane są w kodzie złożonym z dwu liter „IP” oraz dwu cyfr. Pierwsza cyfra dotyczy ochrony przed dostępem ciał stałych, a druga – ochrony przed wnikaniem wody (tablica 2).

Inwestor, a w jego imieniu inspektor nadzoru inwestorskiego, a także kierownik robót elektrycznych powinni żądać od dostawcy rozdzielnic odpowiednich atestów potwierdzających zgodność wyrobu z wymaganiami właściwej Polskiej Normy.

Materiały do wyrobu obudów

W wielu rozwiązaniach konstrukcje oraz obudowy sterownic i rozdzielnic szafowych wykonywane są ze stali ocynkowanej, nierdzewnej lub kwasoodpornej, a także z aluminium. Wykorzystywana jest także blacha alucynkowa obustronnie pokryta stopem aluminium i cynku (55% aluminium, 43,4% cynku z dodatkiem 1,6% krzemu). Łączy ona wytrzymałość stali, ochronne właściwości cynku oraz stabilność aluminium. Dodatek tego ostatniego powoduje podwyższenie odporności blachy na korozję, a krzem oddziela dwa metale, tak by nie wchodziły ze sobą w reakcję chemiczną. Dlatego blacha stalowa pokryta warstwą aluminiowo-cynkową jest mniej wrażliwa na niekorzystne czynniki zewnętrzne niż ocynkowana. W przypadku sterownic i rozdzielnic naściennych oraz wnękowych, oprócz obudów metalowych, wykonywane są obudowy z tworzyw sztucznych. W tym celu stosuje się poliwęglan, poliester lub ABS, względnie PES. Własności wybranych tworzyw zestawiono w tablicy 3.

Przykłady rozwiązań

W zależności od charakteru pomieszczenia przeznaczenia rozdzielnicy i jej wyposażenia występują rozdzielnice wnękowe lub naścienne zawierające zabezpieczenia dla kilku do kilkudziesięciu obwodów oraz duże konstrukcje naścienne lub w postaci szaf przyściennych albo wolnostojących. Niewielkie rozdzielnice przystosowane do zamontowania od kilku do kilkunastu aparatów modułowych produkowane są w wersji przystosowanej do umieszczania w zamykanej drzwiczkami wnęce lub w pełnej obudowie przewidzianej do instalowania na wierzchu podłoża. Wersja wnękowa ma zwykle stopień ochrony IP40, natomiast obudowy pełne oferowane są także w wykonaniu szczelnym IP66, a nawet IP67. Aparaty modułowe (szerokość modułu 17,5 mm) montowane są na wspornikach TH 35. Ta grupa rozdzielnic przeznaczona jest przede wszystkim dla budownictwa mieszkaniowego, ale także stosowana jest w budynkach biurowych oraz w obiektach użyteczności publicznej. Przykłady rozwiązań ilustrują rysunki 1 i 2.

W obiektach przemysłowych, ale także w większych obiektach komunalnych stosowane mogą być również rozdzielnice szafowe dostosowane do większych obciążeń rzędu kilku tysięcy amperów oraz dużych prądów zwarciowych na poziomie 150 kA i napięć do 690 V. Są stosowane do rozdziału energii oraz do przyłączania obwodów zasilających duże silniki. Z reguły ich obudowy mają wysoki stopień ochrony przed dostępem ciał stałych i wilgoci (IP65) oraz wysoką odporność na udary mechaniczne (IK09) rys. 3.

6W miejscach niewymagających dużej odporności na wpływy zewnętrzne mogą być stosowane rozdzielnice szafowe o stopniu ochrony IP 20. Przykład przedstawiono na rys. 4. Rozdzielnica ta składa się z szaf rozdzielczych z umieszczanymi w nich polami. W polach mogą być wbudowane bloki aparatowe dobrane z albumu lub indywidualnie zaprojektowane. Szafy te mają konstrukcję szkieletową skręcaną z elementów wykonanych z ocynkowanych kształtowników giętych z blachy stalowej. Szafy rozdzielcze o stopniu ochrony IP20 mają drzwi blaszane od przodu i od tyłu oraz pokrywę blaszaną górną. Po zestawieniu szaf w rozdzielnice boki zestawu są osłonięte ściankami z blachy giętej. Ze względu na usytuowanie szyn zbiorczych szafy rozdzielcze dzielą się na:

  • szafy z szynami zbiorczymi na poziomie górnym,
  • szafy z szynami zbiorczymi na poziomie górnym i środkowym,
  • szafy z szynami zbiorczymi na poziomie górnym, odgałęzionymi pionowo od szyn zbiorczych.

Rozdzielnice tego typu dostosowane są do napięcia znamionowego 400 V lub 500 V, prądów obciążenia do 2500 A i prądów zwarciowych do 105 kA. Rysunek 5 przedstawia rozdzielnicę kasetową zbudowaną z modułów o wymiarze 192 mm, jednakowym dla głębokości, szerokości i wysokości. Poszczególne kasety mogą być dostoswane do zróżnicowanego obciążenia: od 16 A i 7,5 kW do 630 A i 220 kW przy napięciu znamionowym 690 V. Obciążalność znamionowa szyn zbiorczych tego typoszeregu wynosi do 7000 A, a szczytowy prąd zwarciowy 176 kA. Podłączenie zasilania może odbywać się zarówno od góry, jak i od dołu. Istnieje również możliwość podłączenia kabli z boku w wydzielonym przedziale kablowym rozdzielnicy. Zaletą jest możliwość wymiany kaset wraz z umieszczoną w nich aparaturą bez wyłączania napięcia.

[...]

Wiecej informacji w nr 5/2018

Wyszukiwarka

like Nowości!

quote Na skróty

like Najczęściej czytane!

like Polecamy!

ewydanie

konf bpoz 160x222

 

 

like Newsletter!

Znajdź nas na facebooku!

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem