Od redakcji 2/2024

el 2 2024  okl internetSzanowni Państwo,

Luty zdominowały dwa ważne wydarzenia dla branży elektroinstalacyjnej i OZE – 31. Targi ŚWIATŁO, 21. Targi ELEKTROTECHNIKA oraz 26. Targi ENEX. Targi ŚWIATŁO i ELEKTROTECHNIKA to ważna platforma kontaktów B2B w Polsce. W tym roku zaprezentowały się na nich 263 firmy. Swoje produkty i rozwiązania zaprezentowali wystawcy z: Bułgarii, Chin, Czech, Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Ukrainy oraz Włoch. Z kolei od ponad 25 lat kieleckie Targi ENEX przyciągają firmy mocno stawiające na rozwój branży energetycznej.

Więcej…

Selektywność wyłączania aparatów zabezpieczających – alternatywne rozwiązania

Instalacjom elektroenergetycznym stawiane są głównie takie wymagania jak: bezpieczeństwo przeciwporażeniowe, wysoka niezawodność zasilania, bezpieczeństwo pożarowe i jej żywotność. Aby spełnić te wymagania, konieczny jest właściwy dobór aparatów i urządzeń zabezpieczających. W artykule zaproponowano nowe rozwiązanie zachowania selektywności wyłączania aparatów zabezpieczających przy wykorzystaniu ogranicznika mocy umownej ETIMAT T firmy ETI Polam.
4Wszystkie aparaty zabezpieczające instalację elektroenergetyczną i wszelkie środki ochrony przeciwporażeniowej powinny być prawidłowo skoordynowane w całej sieci zasilającej i instalacji – od stacji transformatorowej aż do obwodu odbiorczego włącznie.

5Brak właściwej koordynacji (wybiórczości) zabezpieczeń, co niestety często ma miejsce w praktyce, może powodować ich błędne działanie − zbyt częste wyłączanie zasilania spowoduje, bowiem pogorszenie właściwości użytkowych instalacji elektrycznej. Wszelkie próby ograniczenia zbędnych wyłączeń mogą być z kolei przyczyną pogorszenia skuteczności lub co gorsze – całkowitego wyeliminowania zabezpieczeń, zwiększenia zagrożenia pożarowego lub szybkiego zniszczenia instalacji na skutek jej przeciążenia. Prawidłowa koordynacja zabezpieczeń powinna być przeprowadzona na etapie projektowania instalacji, gdyż ewentualna wymiana aparatów zabezpieczających po ich zamontowaniu spowoduje konieczność przebudowy lub wymiany instalacji, co pociąga za sobą dodatkowe koszty.

Zasady wiedzy technicznej, normy oraz obowiązujące przepisy (np. Rozporządzenie 55Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie − § 183.1 − Instalacje elektroenergetyczne, Dz. U. nr 75 poz. 690 z późn. zm.) wymagają stosowania zasady selektywności pomiędzy zabezpieczeniami przed prądem przetężeniowym (przed skutkami zwarć i przeciążeń). Jako zabezpieczenie przed prądem przetężeniowym mogą być stosowane:

  • bezpieczniki topikowe: przed skutkami zwarć i w niektórych przypadkach przeciążeń;
  • przekaźniki termobimetalowe: przed skutkami przeciążeń (powinny współpracować z innymi zabezpieczeniami przed skutkami zwarć, np. bezpiecznikami o charakterystyce aM);
  • wyłączniki instalacyjne nadprądowe: przed skutkami zwarć i przeciążeń.

6Wyłączniki instalacyjne nadprądowe wyposażone są w dwa wyzwalacze: zwarciowy bezzwłoczny i przeciążeniowy termobimetalowy działający ze zwłoką czasową zależną od wartości prądu przeciążenia. W wyłącznikach tych zastosowane są trzy typy wyzwalaczy bezzwłocznych – o charakterystykach B, C, D, różniących się zakresem prądu zadziałania oraz jeden typ wyzwalacza termicznego przeciążeniowego. Zabezpieczenia zainstalowane w sieci rozdzielczej zasilającej instalację oraz w obwodach instalacji odbiorczej powinny być selektywne w działaniu – oznacza to, że w przypadku zwarcia lub przeciążenia w obwodzie powinno zadziałać zabezpieczenie najbliższe miejsca wystąpienia zwarcia lub przeciążenia. W przypadku stosowania wyłączników nadprądowych o charakterystykach B, C, D do wielostopniowego zabezpieczenia obwodów uzyskanie selektywności ich zadziałania w przypadku zwarcia jest niemożliwe.

Wynika to z charakterystyk czasowo-prądowych tych wyłączników. Istnieją na rynku wyłączniki nadprądowe selektywne, również wyposażone w wyzwalacze zwarciowe i przeciążeniowe, których skomplikowana budowa pozwala jednak na ich selektywne działanie z innymi wyłącznikami nadprądowymi i to zarówno w zakresie przeciążeniowym, jak i zwarciowym.

66Dotychczas stosowane przez niektóre Zakłady Energetyczne rozwiązanie techniczne w zakresie zabezpieczeń przelicznikowych polegało najczęściej na zastosowaniu wyłącznika nadprądowego o charakterystyce C (Z3 – rys. 1) i prądzie znamionowym dobranym do mocy przyłączeniowej lub umownej z odbiorcą (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się również inne rozwiązania np. bezpieczniki topikowe lub wyłączniki selektywne). Rozwiązanie to nie zapewnia selektywności działania zabezpieczeń w przypadku zwarć za wyłącznikiem nadprądowym (Z4) w instalacji odbiorczej, ale jest stosowane ze względu na niskie koszty inwestycyjne. W przypadku nie selektywnego zadziałania wyłącznika (Z3), odbiorca posiadający klucz do części pomiarowej rozdzielnicy licznikowej może wyłącznik Z4 samodzielnie ponownie załączyć. Sytuacja taka została przedstawiona na rys. 1. Na rys. 2 zamieszczono charakterystyki czasowo -prądowe t-I powyższej instalacji. Możliwość selektywnej współpracy urządzeń zabezpieczających jest zapewniona, gdy charakterystyki czasowo-prądowe są przesunięte względem siebie i nie mają punktów wspólnych. Na rys. 2 pokazano, że tylko w zakresie prądów przeciążeniowych zabezpieczenia Z3 i Z4 działają selektywnie. Selektywność zwarciowa zabezpieczenia odbiorcy Z4 jest zachowana tylko z zabezpieczeniem Z2 – topikowym (rozłącznik bezpiecznikowy STV DO2 lub EFD – rys. 3, 4, 5).

 

(...)

 

Roman Kłopocki
Autor pracuje jako Product Manager
w firmie ETI Polam w Pułtusku

Pełna wersja artykułu w EI 1/2016 do zakupy na portalu www.e-czasopismo.pl oraz www.magazyn-online.com 

 

 

 

Wyszukiwarka

like Nowości!

quote Na skróty

like Najczęściej czytane!

like Polecamy!

ewydanie

konf bpoz 160x222

 

 

like Newsletter!

Znajdź nas na facebooku!

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem